Hayatımda oldum olası moda ve tasarım konusundaki sergilerin önemi büyüktü. Gerek moda öğrencisi olmam, gerekse Londra gibi sık sık bir yeniliğin olduğu bir şehirde yaşamaya başladıktan sonra elimden geldiğince bu konudaki sergileri kaçırmamaya çalıştım. Geçtiğimiz aylar içinde de Antwerp’de bulunup, Mode Museum Provincie Antwerpen (MOMU) yani şehrin moda müzesini gezmişken de paylaşmak için iyi bir fırsat dedim.

Konum

Antwerp, oldukça küçük bir şehir olmasına rağmen moda anlamında dört büyük şehrin peşinden hızlı bir yükseliş içinde ve bana kalırsa birçok şehre göre çok daha yenilikçi bir moda anlayışına sahip. Özetlemek gerekirse 1980′li yılların başında çıkış yapan ünlü ‘Antwerp Altılısı’ tasarım ekibi ve yine tasarımcı Martin Margiela’nın çıkış yeri olan bu şehirde bir moda müzesi olmaması garip olurdu zaten.

Momu’ya ilk gelişim lise son öğrencisiyken moda tasarımı okumak istediğimi bilen ailemin beni günübirlik Antwerp seyahatimizde götürmesiyle olmuştu. O zamanlar böyle bir yerin varlığından haberim yoktu ve hatta Antwerp’in moda anlamındaki önemini bile bilmiyordum. Yıllar önce gezdiğim sergiyi çok net hatırlayamasam da, ilk gittiğim moda sergisi olduğu için bendeki önemi büyüktür.

Momu’da kalıcı bir sergi yok, sergiler yılın belirli aralıkları değişiyor ve bunun yanında Dries Van Noten, Martin Margiela gibi birçok tasarımcının çıktığı Royal College of Fine Arts Antwerp’in moda tasarım bölümünden yeni mezun öğrencilerin mezuniyet projeleri de sergileniyor.

Son ziyaretimde ise ‘Birds of Paradise- Feathers & Plumments’ sergisini gezme fırsatım oldu. Feathers & Plumments, yani modada tüy kullanılması yıllardır süregelen ve gece kıyafetleriyle bağlantısı olan birazcık da klişe bir konudur ama Momu böylesine klişe bir konuyu gayet detaylı bir şekilde ele alarak başarılı bir sergi çıkarmış.

Kıyafetlerde tüy kullanılmasını sadece ufak bir detay olarak görüp, bu konudan yılın altı ayı gezilebilecek bir sergi çıkar mı diye düşünebilirsiniz ilk duyuşta ne var ki bu konu modanın tarihsel olarak gelişiminin önemli unsurlarından biri. Geçmişe bakıldığında tüyler bir nevi lüksün göstergesi olup, kullanan kişinin sosyal statüsü hakkında ipuçları veren bir unsur olmanın yanı sıra günümüzdeki birçok tasarımcının kullanımıyla da seksapel ve özgünlük gibi anlamlar katıyor giyene.

Belki ilk duyuşta aklımıza hemen gelmiyor ama bu materyalin moda anlamında ilk kullanımı Rönesans döneminde soylu kesim tarafından zenginliğin göstergesi olarak yelpazelerle başlayıp, zaman ilerledikçe diğer alanlara da sıçrıyor. Moda dünyasına bu materyali tanıtan yelpazeler ise 2. Dünya Savaşıyla birlikte kullanımdan kalkıyor.

Plumes & Feathers sergisi aynı zamanda da ‘plumassier’ yani fransızcasıyla tüy zanaatkarının geçmişini de işliyor. Plummasier ustaları halen Paris’teki Haute Couturierlerin önemli bir parçasını oluşturuyor ve Haute Couture evlerinde plumassier olarak ustalaşmak için minimum altı yıl çıraklık yapmak gerektiğini anlayınca bu işe kıyafete takılan tüy olarak bakmanın ne kadar yüzeysel olduğunu daha iyi anladım.

Serginin en görkemli parçası ise Marlene Dietrich’in pek çok kez giydiği, Jean Louis of Hollywood tasarımı meşhur ‘swan coat’. Yapımı için 300 kuğu gerekmiş ve her ne kadar etik anlayışımla uyuşmayıp, kabullenmesi zor olsa da gerçekten çok güzel.

Antwerp’in gurur kaynaklarından, Antwerp Six üyesi ve benim de favori tasarımcılarımdan olan Ann Demeulemeester’a böyle bir sergide yer vermemek imkansız olurdu. Ann Demeulemeester’ın tasarımlarını yakından takip edince, tüy materyalinin tasarımcının bir çeşit imzası olduğunu anlıyorsunuz hemen. Tasarımlarına oldum olası hayran olduğum Ann Demeulemeester’ın kendi deyimiyle tüyler giyimde tasarımcı için bir nevi özgürlüğü simgeliyor.

Gezdikten sonra söyleyebilirim ki, hem plummasier hakkında detaylı bilgi vererek, hem de moda anlamında bu kadar önemli bir materyalin farklı dönemlerde nasıl sembolik anlamlar taşıdığını ve kıyafetlere nasıl karakter kattığını keşfetmek için harika bir sergi.

Giambattista Valli, Karl Lagerfeld, John Galliano, Jean Paul Gaultier, Dries Van Noten, Cristobal Balenciaga, Riccardo Tisci, Alexander Mcqueen, Roger Vivier gibi pek çok tasarımcının parçalarının sergilendiği bu sergiyi Antwerp’e giderseniz mutlaka gezmenizi öneriyorum. İstanbul’dan özel olarak gitmeye değecek bir şehir değil ama olur da yolunuz Amsterdam veya Brüksel’e düşerse, şiddetle 1 gününüzü ayırıp buraya gelmenizi tavsiye ediyorum.