Haberler

Dijital sanatın sınırlarını zorlayan İspanyol VFX sanatçısı Marcos Medel, klasik başyapıtları sadece izlemekle kalmayıp, içlerinde dolaşmamıza da imkân tanıyor. “Art in Motion” isimli kısa animasyon serisinde, Van Gogh’un fırça darbeleriyle örülü sarı tarlalarına, Dalí’nin eriyen saatleriyle dolu gerçeküstü evrenine ve Magritte’in şiirsel sürrealizmine üç boyutlu olarak davet ediyor

Blender ve After Effects gibi araçlarla üretilen bu deneyim, izleyiciyi pasif bir gözlemciden aktif bir katılımcıya dönüştürüyor. Medel, eserleri dijital mekânlara dönüştürürken yalnızca teknik bir ustalık sergilemiyor; aynı zamanda görsel hafızamızla, sanat tarihiyle ve gerçeklik algımızla yeni bağlar kurmamızı sağlıyor. “Art in Motion”, sanatla kurduğumuz ilişkiyi yeniden tanımlarken, sanal mekânların duygusal ve kültürel hafızayı nasıl dönüştürebileceğini de sorgulatıyor.

Oscar Ödülleri sonunda dublörleri de sahneye davet ediyor. Akademi, uzun süredir sektör tarafından talep edilen ancak bugüne dek hayata geçirilmeyen bir adımı atarak, “En İyi Dublör Tasarımı” dalında yeni bir kategori oluşturduğunu duyurdu.

Akademi Ödülleri CEO’su Bill Kramer ve akademi başkanı Janet Yang, 2027 yılında gösterime girecek filmleri kapsayacak olan 100. Oscar Ödülleri ile birlikte verilmeye başlanacak yeni ödül kategorisine ilişkin motivasyonlarını şöyle özetliyor: “Sinemanın ilk günlerinden itibaren dublör tasarımı, film yapımının ayrılmaz bir parçası olmuştur. Bu teknik ve yaratıcı sanatçıların yenilikçi çalışmalarını onurlandırmaktan gurur duyuyoruz.” İlk kez verilecek ödüle ilişkin kategori kuralları ve oylama süreci, 2027 yılında 100. Oscar Ödülleri’ne ait tam kuralların duyurulmasıyla birlikte açıklanacak. Ödülün nasıl sunulacağına dair detaylar ise ilerleyen tarihlerde Akademi’nin Yönetim Kurulu ve üst düzey yöneticileri tarafından belirlenmesi bekleniyor. John Wick 4’ün yönetmeni ve The Matrix filminde Keanu Reeves’in dublörü olan Chad Stahelski, Deadline’a yaptığı açıklamada Akademi’yi bu konuda takdir ettiğini belirtiyor: “Kategoriye nasıl yer verileceğini gerçekten zaman ayırarak düşünmeleri büyük takdiri hak ediyor.”

İstanbul’un en köklü edebiyat etkinliklerinden biri olan Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı, bu yıl 42. kez kapılarını açmaya hazırlanıyor. 26 Ekim – 3 Kasım 2024 tarihleri arasında TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde gerçekleşecek fuarın bu yılki onur yazarı edebiyatın çok katmanlı sesi: Murathan Mungan.

“Yazarın İzinde” temasıyla hazırlanan fuar, edebiyatla kurduğumuz bireysel ve toplumsal ilişkilere odaklanırken; bu yıl Mungan’ın çok yönlü edebi mirasına özel bir alan açıyor. Şiirden tiyatroya, romandan söz yazarlığına uzanan üretimleriyle edebiyat dünyasında derin izler bırakmış olan yazar için çeşitli söyleşiler, panel ve sergiler düzenleniyor. Kitap fuarı boyunca farklı yayın evlerinden yazarlar, çizerler, eleştirmenler bir araya gelirken, okurlarla birebir buluşma alanları da her zamanki gibi fuarın dinamiğini belirliyor. Aynı zamanda çocuk ve gençlik yayınlarına ayrılan özel bölümler, akademik yayınlar ve uluslararası konukların katılımıyla İstanbul Kitap Fuarı, edebiyat meraklıları için bir takvim klasiği olmaya devam ediyor.

​6 Şubat 2023’te yaşanan depremlerin derin izler bıraktığı Hatay’da, genç sanatçılar umut ve dayanışmayı sanatla ifade ediyor. Talebeyiz Biz Derneği’nin Sanat Elçileri Projesi kapsamında düzenlenen “Biz Hâlâ Buradayız…” sergisi, bu gençlerin deprem sonrası ürettikleri eserleri bir araya getiriyor. İlk olarak 2024 Ekim’inde Arsuz Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde sergilenen çalışmalar, şimdi İstanbul’daki DEPO’da sanatseverlerle buluşuyor. Sergi, resimden videoya, heykelden şiire 44 eseri kapsıyor ve dayanışma ile dönüşüm temalarını işliyor. Her eser, gençlerin yaşadıkları zorluklara rağmen sanatı nasıl bir iyileşme aracı olarak kullandıklarını gösteriyor. Yalnızca deprem bölgesinden gelen bir “biz buradayız” mesajı değil; aynı zamanda dayanışmanın, hafızanın ve genç üretimlerin taşıdığı dönüştürücü potansiyelin bir ifadesi niteliğindeki sergiyi, 26 Nisan’a kadar DEPO’da ziyaret etmek mümkün.

Bazı kitaplar yalnızca okunmaz; hissedilir, düşünülür, zamanla içimize yerleşir. Bizleri yeni bakış açılarıyla tanıştıran, zihnimizi tazeleyen ve ilham veren güncel kitaplar arasından bir seçki derledik:

Hüzünlü Kaplan: Okura karanlığı aşmak için konuşmayı ve soru sormayı öneren kitap, hafızanın farklı yönlerini, tüm canavarlığı ve sıradanlığıyla istismarın kendisini keşfediyor. Neige Sinno’nun kaleme aldığı gerçek bir istismarın hikâyesini ele alıyor.

Bir Ördek Asla Göz Kırpmaz: Alex Latimer’in yazdığı ve çizdiği, hedefe odaklanıp tüm duyuları harekete geçirecek etkileşimli mizah öyküsü Bir Ördek Asla Göz Kırpmaz, bakmak, görmek ve fark etmek kavramları hakkında düşündürüyor.

İstanbulin:  İstanbul’da gündelik hayatın nasıl fanteziye dönüşebileceğini, şehrin mucizelerini, en önemlisi de yürüyen, şehre kendini açan herkese bu mucizelerin açık olduğunu anlatan kitap, yazar, çizer ve mimar Ertuğ Uçar’ın kaleminden şehre farklı bir bakış sunuyor.

Gezgin Ruhlar: Cecile Pin’in ülkelerini terk etmek zorunda kalan ve bir anda kendilerini evsiz ve kimsesiz bulan üç kardeşin Vietnam’dan İngiltere’ye uzanan öyküsünü anlattığı kitabı, azınlıkta kalanların, gelir adaletsizliğinin kıskacındayken güvenli, huzurlu bir gelecek umuduyla yaşayan ruhların hikâyesini anlatıyor.

Baharın gelişi ve uzayan günlerle birlikte ekstra gün ışığını değerlendirmek için planlarınız arasında eni bir kitap alıp dışarı çıkmak varsa değerlendirebileceğiniz seçenekler şu şekilde:

İlk Aşk (Gwendoline Riley): Gwendoline Riley’nin Geoffrey Faber Memorial Ödülü’nün sahibi olan kitabı,  çaresizlik ve düşmanlık arasındaki ilişkiyi cesurca mercek altına alıyor. Otuzlarında bir yazar olan Neve, kendisinden yaşça büyük Edwyn’in ilişkisini mercek altına alan İlk Aşk, karakterlerin geçmişlerinde bir yolculuğa çıkarıyor.

Bir Yangının Tarihçesi (Janika Oza): Janika Oza’nın ilk romanı olan Bir Yangının Tarihçesi,  aile geçmişinin gölgesinde yeni bir hayat arayışı içindeki kahramanının Doğu Afrika’nın demiryollarından Kanada’ya uzanan yolculuğunu anlatıyor.

Dijital Toplumun Sosyolojik Teorisi: Bizi Birbirimize Bağlayan Kodlar: Araştırmacı Ori Schwarz’ın dijital toplumun yapıtaşlarını, sosyal ilişkilerin kodlarla nasıl düzenlendiğini ve bireylerin bu yeni ekosistemde nasıl konumlandığını incelediği kitabı,  dijitalleşmenin sosyal dokuyu nasıl şekillendirdiğini mercek altına alıyor. 

Optik Sinir: Arjantinli sanat eleştirmeni María Gainza’nın on bir ressam ve kendi dünyasından, hayatından on bir anı konu edinen romanı Optik Sinir, sanat tarihinden sahneleri, kitabın anlatıcısının yaşamından anlarla eşleştiriyor.

Şehit! (Kaveh Akbar): 2024 yılının en çok konuşulan kitaplarından biri olan ve pek çok otorite tarafından yılın en iyi 10 romanından biri olarak gösterilen Şehit! sadece bir hikâye anlatmakla kalmıyor, okuyucuyu rahatsız edici bir güzellikle sarsarak derin bir sorgulamaya davet ediyor. İran asıllı Amerikalı Cyrus Şems’in şehitlik kavramıyla olan karmaşık ilişkisi üzerinden ilerleyen roman, kimlik, aidiyet, bağımlılık ve sanat gibi evrensel temaları ustalıkla işliyor.

Louvre’un 45 tasarımcı ve modaevi tarafından hazırlanan eserleri içeren yeni sergisinin ardından moda ve sanat dünyası bir sergide daha bir araya geliyor. Victoria & Albert Müzesi (V&A) Nisan ayında başlayacak  “Cartier” sergisiyle, Birleşik Krallık’ta son 30 yılın en kapsamlı Cartier mücevher ve saat sergisine ev sahipliği yapmayı planlıyor.

20. yüzyılın başından itibaren Cartier’nin sanat, tasarım ve zanaatkârlık mirasının evrimini gözler önüne seren sergi, değerli mücevherler, tarihi taşlar, ikonik saatler ve saat mekanizmaları da dâhil olmak üzere 350’den fazla objeyi bir araya getiriyor. Cartier’nin sanatsal ve teknik evrimini üç ana tema etrafında ele alıyor: Markanın yaratıcı kimliği, teknik ustalığı ve görsel mirası. Serginin küratörleri Helen Molesworth ve Rachel Garrahan “Cartier” ile hedeflediklerini şöyle özetliyor: “Bu sergi, Louis, Pierre ve Jacques Cartier’nin, babaları Alfred ile birlikte, Parisli bir aile mücevhercisini dünya çapında tanınan bir isme dönüştüren özgün tasarım, olağanüstü zanaatkârlık ve uluslararası genişleme stratejisini nasıl benimsediklerini keşfedecek. Cartier’nin en ünlü tasarımlarının yanı sıra, daha önce hiç görülmemiş objeleri ve arşiv materyallerini paylaşmaktan büyük heyecan duyuyoruz. Bu unsurlar, mücevher dünyasını şekillendiren ve bugün kendimizi süsleme biçimimizi hâlâ etkileyen bu efsanevi markayı daha derinlemesine anlamamıza katkı sağlayacak.”

İnsan sanatçılar ile yapay zeka destekli sanat arasındaki mücadele tüm hızıyla devam ediyor. Christie’s müzayedenin yakın zamanda gerçekleşecek müzayedesi ise tartışmaların tam ortasında yer alıyor.

3.000’den fazla sanatçı, “yapay zeka sanatının genişliğini ve kalitesini vurgulayan” seçkin eserler satışa sunulacağı belirtilen müzayedenin derhal iptal edilmesi için açık bir mektuba imza attı. 1960’lardan yapay zeka sanatının öncülerinden Harold Cohen’in eserleri, bu alanda teknolojiyle deneyler yapan günümüzün önde gelen sanatçılarının işleriyle birlikte sunulduğu müzayedede Holly Herndon ve Mat Dryhurst, Refik Anadol, Pindar Van Arman ve Sasha Stiles gibi isimler yer alıyor. Öte yandan müzayedenin iptali için imza sunan sanatçılar, satışa sunulması planlanan birçok eserin, telif hakkına sahip eserler üzerinde lisanssız olarak eğitildiği bilinen yapay zeka modelleri kullanılarak üretildiğini vurguluyor. Sanatçılar, bu modellerin ve onları geliştiren şirketlerin insan sanatçıları sömürdüğünü belirterek şu ifadeleri ekliyor: “Bu şirketler, sanatçıların eserlerini izinsiz ve karşılık ödemeden kullanarak ticari yapay zeka ürünleri geliştiriyor ve bu ürünler doğrudan sanatçılarla rekabet ediyor.”

Suudi Arabistan, Oscar’da en iyi müzik aday listesinin Meryl Streep’i, The Lion King, Dune ve The Dark Knight üçlemesi gibi film müziklerinin yaratıcısı Hans Zimmer’dan milli marşının yeni bir versiyonu üzerinde çalışmasını istedi. Zimmer’ınsa projenin “genel hatlarını” kabul ettiği söyleniyor.

Gelişmeyi Suudi Arabistan Eğlence Otoritesi Başkanı Turki Alalshikh, X’teki paylaşımında şöyle duyurdu: “Birçok gelecekteki projeyi konuştuk ve umarım yakında hayata geçer… Bunlar arasında Suudi milli marşının farklı enstrümanlarla yeniden düzenlenmesi de var.”

Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı ve İslam’ın kutsal mekânlarına ev sahipliği yapan Suudi Arabistan, ekonomisini petrolden bağımsızlaştırmaya çalışırken kapsamlı bir dönüşüm süreci geçiriyor. Sinema salonlarını yeniden açmak, kadınların araç kullanmasına izin vermek ve 2018’de ilk kez Müslüman olmayan turistleri kabul etmek gibi adımlardan sonra, dönüşüm sürecine tatil köyleri ve 500 milyar dolarlık bir maliyetle çölde inşa edilen futuristik şehir NEOM gibi büyük çaplı projeler eklendi. Bu yenilik sürecinin bir parçası olan marşın orijinal halininse Mısırlı besteci Abdul Rahman Al-Khateeb tarafından yazıldığı ve “Arap fanfarı” tarzında olduğu belirtiliyor. Zimmer ile görüşmeler marşın yanı sıra Suudi Arabistan ilhamlı bir müzikal olan Arabia ve yaklaşmakta olan The Battle of Yarmuk filmi için film müziği projelerini de kapsıyor.

Bir şehre gittiğinizde orda çekilmiş film ve dizilerin lokasyonlarını ziyaret eder misiniz? “Sex and the City” dizisinin hayranları, artık karakter Carrie Bradshaw’ın Manhattan’daki ünlü evinin merdivenlerinde fotoğraf çektiremeyebilirler çünkü tüm zamanların en çok ziyaretçi alan noktalarından biri olan bu merdivenler için evin sahibi Barbara Lorber, New York şehri yetkililerinden, merdivenleri demir bir kapıyla kapatma izni talep etti.

The Guardian’a göre bu adım, yıllardır dizinin ve yan filmlerinin hayranlarının, dizide Sarah Jessica Parker’ın canlandırdığı Bradshaw’ın dairesinin dış mekanı olarak kullanılan West Village’daki ikonik kahverengi taş binanın merdivenlerinde toplanması ve zaman zaman izinsiz girmeleri nedeniyle atıldı. Lorber, 14 Ocak’ta New York Şehri Anıtlar Koruma Komisyonu’na yaptığı başvuruda, binasının girişine erişimi kısıtlamak amacıyla merdivenlerin altına demir bir kapı yerleştirme isteğini açıkladı. Yıllar içinde, evin önündeki merdivenler, günün her saati fotoğraf çeken, yüksek sesle konuşan ve sosyal medyada paylaşımlar yapan ziyaretçilerle dolup taştığını ve bu durumun yaşam kalitesini olumsuz etkilediğini ve demir kapının, hem kendi mahremiyetini korumak hem de komşularının huzurunu sağlamak amacıyla gerekli olduğunu belirtti. Tasarım üzerinde daha fazla tartışma yapılacak olmakla birlikte yetkililer kapı takma iznini vermiş durumda.