Covid-19 ile gelen pandemi dönemi tıpkı diğer pek çok alanda olduğu gibi sanat dünyasını da değişime zorladı. Pandemiden önce de gündeme gelen “inovatif teknolojilerin dahil olduğu sanat” kavramı bu süreçle birlikte yaşamlarımıza beklenenden daha hızlı bir biçimde giriş yaptı. Bu değişimin göstergesi niteliğindeki işlerden bir tanesi de Borusan Contemporary tarafından yeni sezonu karşılamak için seçilen, :mentalKLINIK sanatçı ikilisinin Covid-19 koşullarının değişime zorladığı sanat dünyasına acı bir reçete olarak sunduğu: Acı Reçete #02.

Neden “Acı Reçete”?

Sergi, ismini 1998’de İstanbul’da kurulan ve çalışmalarını Brüksel ve İstanbul’da sürdüren :mentalKLINIK sanatçı ikilisinin (Yasemin Baydar, Birol Demir) bu çalışmalarını Covid-19 koşullarının değişime zorladığı sanat dünyasına acı bir reçete olarak sunmasından alıyor. Acı Reçete #02 sergisi :mentalKLINIK’in 8 adet robot süpürgesi ve simden oluşan Puff Out yerleştirmesinin Perili Köşk’ten canlı olarak dijital platforma akan sonsuz ve tekrarsız hareketliliğinden oluşuyor.

Yerleştirmenin yeni normal dinamikleriyle buluştuğu ve bizler için alışılmışın dışında bir deneyim yaratan yönü ise Perili Köşk’teki performatif yerleştirmenin, hareketli kamera sistemi aracılığı ile koreografik bir video aktarımına dönüştürülerek sanal ortamda tüm dünyadaki sanat izleyicisi ile buluşturuşması. Yani Acı Reçete #02 sergisi Borusan Contemporary’den 7/24 canlı olarak dijital platformlara yansıyacak.

Serginin küratörlüğünü üstlenen Dr. Necmi Sönmez, çalışmanın internet gibi açık uçlu bir platform üzerinden paylaşılmasının izleyici adına yeni kavram ve oluşumlar yarattığını belirtiyor. Sanat olgusunun temelinde düşüncenin maddeleştirilmesi vardır ve izleyiciyle fiziki oluşum üzerinden buluşur ancak pandeminin buna ket vurması ile bazı sorular gündeme geldi. İşte Acı Reçete de aslında, sanatçı ve sanatseverlerin aklında oluşan “Görselliği madde veya formlara dönüştürmeden nasıl paylaşırız?” “Fikirler maddeleştirilmeden bir tür lavoratuvar alanında tekrar nasıl tartışmaya açılır?” gibi sorulara yanıt veren bir proje. Borusan Contemporary’nin güncel sanatın yeni formlarına verdiği önem ve pandemi koşullarının sanatı dönüştürücü etkisinin altını çizen sergi, sahip olduğu çok katmanlı yapıyla izleyicilere farklı bir görsel tecrübeyi sunuyor. Serginin güncel koşullar nedeniyle değişen mekan-yapıt-izleyici ilişkilerine farklı bir bakış sunduğunu da düşündüğümüzde neden “Acı Reçete” diye adlandırıldığını çok daha iyi anlıyoruz.

Sonsuz ve Tekrarsız Hareketlilik

Serginin çıkış noktası olan Puff Out ilk kez 2009 yılında izleyici ile buluşmuş. Bu ilk buluşma çalışmanın bugün Acı Reçete #02 sergisindeki buluşma biçiminden çok daha farklı; seyirci bu dönemde odada bir platformun içine kurulu yerleştirmeyi yalnızca izliyormuş. Çalışma 2017-2018’de yeniden sergilendiğinde bu kez izleyicinin çalışmanın içine girmesine imkan tanınacağı biçimde sergilenmiş. Acı Reçete #02 sergisinde ise izleyicinin çalışma ile ilişkisi tamamen sanal ortam üzerinden kuruluyor.

:mentalKLINIK’in desen, resim, yerleştirme, heykel, performans, video sanatı gibi birçok sanat formunun geçişliliğinde yarattığı bu “mikro-klima”, günümüzde karşı karşıya kaldığımız “belirsiz olma halini” yeni bir bakış açısı olarak ortaya çıkarmasıyla da dikkat çekiyor. Sergi, güncel hayatın değişen ritmine gönderme yapan hareketli formların, baştan çıkarıcı göz alıcı renklerin, aniden ortaya çıkan ışıkların şekillendirdiği farklı “bir dünya”nın kapılarını aralıyor. Bu görsel yolculuk, izleyicileri zaman, mekân öğelerini soyutlayarak “hipergerçekliğin” ortasına çekmeyi başarıyor ve dijital estetiğin en güçlü silahı olan “yeni güzellik” anlayışını gündeme getiriyor.

Borusan Müzik Evi’nden İstiklal Caddesi’ne Canlı Yayın

Acı Reçete #02 aynı zamanda İstiklal Caddesi’nde bulunan Borusan Müzik Evi binası vitrinine yerleştirilen ekrandan 7/24 yapılan canlı yayın aracılığıyla 17 Eylül 2020 – 31 Ocak 2021 tarihleri arasında Borusan Contemporary’nin internet sitesinden ve sosyal medya hesapları üzerinden izleyicilerle buluşacak.

Sahip olduğu çok katmanlı yapıyla izleyicilere farklı bir görsel tecrübe sunan, günümüzdeki gözetleme teknolojilerine, veri odaklı güvencesiz yaşamlarımıza, teknoloji ve servis odaklı öznelliğimizin yarattığı belirsizliğe karşı üretken, sorgulayıcı ve kışkırtıcı bir tavır olarak dikkat çeken bu çalışmayı incelemeden geçmemenizi öneriyoruz.

Kapak Fotoğrafı: Borusan Contemporary

İlginizi çekebilir: Artsy Magger’dan İstanbul Sergi Takvimi