Haberler

Eğer bir bilim-kurgu filmi içinde yaşıyor olsaydık şüphesiz bir şekilde şüpheli dahi/güç sahibi baş rolünü üstlenecek Elon Musk’ın insan beynine çip yerleştirme projesi Neuralink, insanlı klinik çalışmalar için onay almış durumda.

Neuralink gelişmeyi Twitter hesabı üzerinden şöyle duyurdu: “İnsanlı klinik çalışmalarımızı başlatmak için FDA’nın onayını aldığımızı paylaşmaktan heyecan duyuyoruz! Bu, Neuralink ekibinin FDA ile yakın iş birliği içinde yaptığı inanılmaz çalışmanın sonucudur. Bir gün teknolojimizin birçok insana yardım etmesini sağlayacak önemli bir ilk adımı temsil eder. Klinik araştırmamız için başvurular henüz açık değil. Yakında bununla ilgili daha fazla bilgi duyuracağız!” Neuralink bu çalışmalar ile görme veya hareket yeteneklerini kaybetmiş olan bireylerin, yeniden sağlıklı bir yaşama kavuşmasını sağlamayı hedefliyor. Musk Neuralink’in geleceği için son derece hevesli ilerlerken çeşitli haber kaynaklarıysa çalışmalara dair endişelerini ortaya koyuyor. Daha önce maymunlar üzerinde yapılan testlerin hayvanların acılı ölümlerine neden olması şiddetli tepkiler doğurmuş durumda. Dazed’in haberine göre ise kendisinin de beyin implantı edineceğine dair beyanlarda bulunan Musk, FDA’in onayının ardından halen gönüllüğünü duyurmuş değil.

Twitter’da Elon Musk döneminden memnun musunuz? Çalışan profilinin değişmesi, kaybolup yeniden ortaya çıkan mavi tik’ler… Tüm bu karmaşadan sıkılan bazı kullanıcılar Mastodon, Post ve Bluesky gibi alternatiflere yönelirken Meta da Twitter alternatifi bir uygulama için harekete geçmiş durumda.

The Verge’ün sosyal ve influencer pazarlama konusunda ders veren Substack yazarı Lia Haberman’a atıf yaptığı haberlere göre Meta, uygulamanın geleceğine dair fikir alışverişi için influencer’lar ile iletişime geçmiş durumda. Haberman, Twitter hesabındaki paylaşımında Meta’nın bu yeni platformun lansmanı için Haziran sonu bir tarih düşündüğünü belirtiyor ve uygulamanın nasıl çalışacağını anlatan bir slayt paylaşıyor. Bu yeni alternatif uygulamaya dair diğer iddialar arasındaysa; kullanıcıların, uygulamaya mevcut Instagram hesaplarındaki kullanıcı adı ve şifreleriyle giriş yapabilecekleri ve Mastodon gibi diğer uygulamalarla uyumlu olabileceği yer alıyor. Henüz Meta ya da Instagram tarafından yapılmış resmi bir açıklama olmamakla birlikte Bloomberg de uygulamanın ünlüler ve influencer’larla test edildiğini doğruluyor.

ChatGPT ve Midjourney hayatımıza aktif olarak girmiş durumda. Yapay zeka sosyal medyadaki önerilenler algoritmalarıyla birlikte dikkatimizi nelerin çektiğini ve bunların nasıl finansal kazanca dönüştürülebileceğini öğrendi bile. Paternlerimizi takip eden bu “zihin okuma” hali elbette dolaylı olarak işliyor. Peki AI düşüncelerimizi direkt olarak beyinlerimizden okuyabilir mi?

 University of Texas’ta yapılan araştırmanın ardından araştırmacılar, beyin aktivitesini sürekli ve anlaşılır bir dil akışına çevirebilen yapay zeka destekli bir kod çözücünün başarılı bir şekilde yaratıldığını duyurdular. Bunun sonucu olarak da insanlar ilk kez bir başkasının zihninden geçenleri müdahale olmadan direkt olarak okuyabildiler. Dazed’in haberine göre Nature Neuroscience’da yayınlana araştırma için katılımcılar bir tarayıcıyla uzanıp 16 saat boyunca podcast dinlediler ve bu sırada beyin hareketleri fMRI ile kaydedildi. Ardından bir kod çözücü, GPT-1’in yardımıyla katılımcıların beyinlerinin dinledikleri hikayenin anlamına verdiği tepkileri üzere eğitildi. Ardından katılımcılardan bir dakikalık hikayeleri sessizce zihinlerinden anlatmaları istendi ve kod çözücü bunları yazıya döktü. Sonuçta elde edilen hikayelerin “büyük oranda “önemli oranda” doğru oldukları belirtildi. Bununla birlikte kod çözücüden çıkan sonuçların kimi zaman yanlış ya da benzer ancak doğru olmayan ifadeler olduğu da kaydedildi. Örneğin; bir kullanıcının “Henüz ehliyetim yok” düşüncesi “O henüz araba kullanmayı öğrenmeye başlamamış” şeklinde yorumlandı.

‘Sonic branding’ konusunu yakın zamanda en bilinen örneklerinden olan Netflix üzerinden tartışmıştık. Bir markanın kimliğini pekiştirmek için sesi kullanmayı ifade eden ‘sonic branding’in görsel değerlerden daha efektif olduğu öne sürülüyor. Bu motivasyonla, arayışına uzun zaman önce başlayan Wikipedia, ses logosonu belirlemiş durumda.

135 ülkeden 3 bin 230 parça katılım sağladığı yarışmanın kazananı, ABD’nin Virginia eyaletinden gündüzleri nükleer bilimci, geceleri ise müzik yapımcısı olarak çalışan Thaddeus Osborne tarafından yaratılan 4 saniyelik parça oldu. Wikipedia’nın “Tüm insan bilgisinin sesi” olarak adlandırdığı sesli logo, tıpkı Netflix’in ünlü “tu dumm” sesi gibi kullanıcıların çevrimiçi herhangi bir yerde Wikipedia veya Wikimedia sitelerinden bilgiye eriştiklerini bilmelerini sağlamayı hedefliyor. Kitap sayfalarının, klavye tıklamalarının bir sentezi olan sesli logo, yakın zamanda yapılacak profesyonel ses kaydının ardından aktif hale gelip kullanılmaya başlayacak. Sesi merak ediyorsanız buradan dinleyebilirsiniz.

Open AI tarafından geliştirilen bir AI Chatbot olan ChatGPT, öncelikli olarak müşteri hizmetleri için tasarlanmış olmasına rağmen deneme yazmaktan iş planları tasarlamaya ve kod oluşturmaya kadar pek çok iş için kullanılabiliyor. Hatta öyle ki Aylık bilim kurgu dergisi Clarkesworld kendilerine gelen ChatGPT ile üretilen içeriklerden şikayetçi.

Gazeteci Çağla Üren, kullanıcıyla buluşalı henüz üç gün olan ChatGPT’nin yeni sürümü yani GPT-4 tavanlı sürümünün imza attığı işleri şu şekilde özetliyor:

-Baştan sona bir video oyununu dakikalar içinde üretebiliyor. GPT-4’ün kodlama veya yazılım deneyimi olmayan kullanıcıları, Pong ve Snake gibi klasik oyunları yeniden yarattı. Bir kullanıcı, klasik telefon oyunu Snake’in bir versiyonunu “20 dakikadan kısa sürede” oluşturdu.

-Hastaların tedavisinde yardımcı rol oynayabiliyor. ABD’deki Kuzey Karolina Üniversitesi’nden tıp profesörü ve kardiyolog Anil Gehi de GPT-4’ü deneyenler arasında. Kardiyolog, bir gün önce muayene ettiği bir hastanın tıbbi geçmişini ve yaşadığı komplikasyonları sohbet botuna anlatıyor ve fikir istiyor. Botun açıklaması tıpçı olmayanların bilemeyeceği bazı tıbbi terimler de içeriyor. Ayrıca Dr. Gehi hastayı nasıl tedavi etmesi gerektiğini sorduğunda, sohbet botu ona “mükemmel” bir cevap veriyor. New York Times’a konuşan tıpçı, “Biz de hastayı böyle tedavi ettik” açıklamasında bulunuyor.

-Dava dosyası hazırlayabiliyor. Başka bir yapay zeka firmasına dava dosyası hazırladı. Hukuk hizmetleri sunan bir yapay zeka firması var: Do Not Pay. Hatta firma geçen ay ilk kez bir robot avukatı mahkemeye çıkaracaktı. Ancak ABD’nin mahkeme kuralları nedeniyle bunu gerçekleştiremedi. Do Not Pay de GPT-4 kullanmaya başlıyor. Firmanın CEO’su Joshua Browder, “tek tıkla dava dosyaları” oluşturabildiklerini söylüyor.

-Birçok sınavı geçebiliyor. Dil modelinin arkasındaki firma OpenAI, GPT-4’ü bir dizi sınava da soktu. Bunlar, matematik, bilim, kodlama, tarih, edebiyat gibi alanlarda çoktan seçmeli sınavlardı. GPT-4 hukuk fakültesine girmekle kalmadı, baro sınavını da geçti. ABD’de üniversitelere kabul için yaygın olarak kullanılan standart bir test olan SAT sınavına da girdi. Nicel, sözel ve yazma becerilerine bölünmüş üç bölümünün hepsinde geçer not aldı.

Meta, Zuckerberg’in şirketi ekonomik olarak daha iyi bir konuma getirmeyi hedeflediği “Verimlilik Yılı”nın bir parçası olarak Facebook ve Instagram’dan koleksiyonluk sanat eserlerini ve ayrıca 10.000 kişiyi daha işten çıkarıyor.

İlk olarak Mayıs 2022’de NFT pazarına ayak basan ve şirketin kripto alanına yayılma niyetinin sinyalini veren Meta, yalnızca on ay sonra dijital koleksiyonlara verdiği desteği “azalttığını” ve enerjisini başka bir yere odakladığını duyurmuş durumda. Meta ticaret ve fintech lideri Stephane Kasriel Twitter’daki açıklamasında “Yaratıcıları, insanları ve işletmeleri desteklemenin başka yollarına odaklanmak için dijital koleksiyon ürünlerini (NFT’ler) şimdilik azaltıyoruz.” derken şirketin NFT yaratıcılarına ve topluluklarına olan güvensizliğinden şikayet eden kullanıcılar “”NFT’lerden kendi kazancınız için para kazanamıyordunuz ve gücü ve karı yaratıcıların ve koleksiyonerlerin ellerine geri vermekten memnun değildiniz bu yüzden de çabalarınızı başka bir yere odaklıyorsunuz.” yorumunda bulunuyor. Kasriel ise Meta’nın NFT denemesinin sona ermesiyle ilgili olarak “Açık konuşayım: içerik oluşturucular ve işletmeler için fan’larıyla bağlantı kurma ve para kazanma fırsatları yaratmak bir öncelik olmaya devam ediyor.” açıklamasında bulunuyor. Böylece de şirketin NFT’ler yerine Meta Pay gibi ürünler ve Reels’ten gelir elde etmenin yeni yolları üzerinde çalışacağının sinyalleri veriliyor.

TEDxAmsterdam Women ve Amsterdam merkezli kreatif ajans Ace tarafından hayata geçirilen yapay zekâ aracı Miss Journey, toplumsal önyargılara ve cinsiyetçi klişelere dikkat çekmeyi amaçlıyor.

Pek çok arama motorunda ve çeviri programında sporcu, lider, yönetici gibi sıfatların ve mühendis, doktor, bürokrat gibi mesleklerin erkeklerle eşleştirildiğini fark etmişsinizdir. Wired Italy için yapay zekâ aracı Midjourney kullanılarak hazırlanan kampanya görsellerinde konu yapay zeka olduğunda da bunlar için atanan görsellerin beyaz erkeklere ait olduğu keşfediliyor. Buna ek olarak duygusal kelimesinin karşılığınınsa yalnızca farklı kadın görselleri ile eşleştirildiği fark ediliyor. Bunun üzerine harekete geçen Miss Journey projesi de yapay zekâ geliştiricilere de tarafsız çözümler yaratmaları için ilham vermeyi hedefliyor. Metaverse evrenine adım atmaya hazırlandığımız güncel durumda, somut yaşamda vermekte olduğumuz temsiliyet ve cinsiyet eşitsizliği mücadelesi sürerken sanal evrenlerde de benzer önyargılarla savaşmamak adına Miss Journey gibi projelerin şimdiden yaygınlaşması önem taşıyor.

Robot Sophia’nın sergisi, Midjourney eserleri ve son olarak Jerry Saltz’ın Refik Anadol eleştirileri… Yapay zekanın modern sanattaki yeri tartışma konusu olmayı sürdürürken, ChatGPT ile benzer tartışmalar edebiyata da taşınıyor.

ChatGPT, OpenAI tarafından geliştirilen ve kendisine verilen girdiye göre insan benzeri metinler üretebilen bir yapay zeka dil modeli yani bir bakıma yazımın Midjourney’i gibi düşünmek mümkün. Aylık bilim kurgu dergisi Clarkesworld’ün Mashable ile paylaştığı bilgilere göreyse işler şu noktada ilginçleşiyor: ChatGPT kullanan insanlar, yapay zeka tarafından üretilen sohbet robotundan bir kısa öykü yazmasını istiyor, ürettiği metni kopyalıyor ve bu çalışmayı yayınladıkları yazılar için ödeme yapan edebiyat dergilerine gönderiyor. Clarkesworld’ün editörü Neil Clarke “ek iş”lere (side hustle) ilişkin önerilerde bulunan sayfaların cesaretlendirmesi ile birlikte insanların daha kolay bir biçimde para kazanmak için bu yöntemi sıkça kullanmaya başladıklarını ve derginin yalnızca Şubat ayında yapay zeka tarafından yazılmış 500 öykü başvurusu aldığını belirtiyor. Genellikle kötü yazılmışlar ve hatta çoğu zaman aynı başlıklara sahip AI öykülerinin tespitleri kolay olsa da Clarkesworld’ün gönderim sisteminde yarattıkları karmaşa nedeniyle başvuruları durdurmak zorunda kaldıklarını ekliyor. AI tarafından yazılan öykülere dair bir diğer sorun ise eser sahipliğinin ve bundan doğan hakların kime ait olacağı.

Bünyesine yeni Web 3.0 yetenekleri kazandırmak isteyen Publicis Groupe Benelüks isimli ajans, işe alım için metaverse’ü kullanıyor.

Metaverse’ü şekillendirecek yeteneğin halihazırda metaverse’te olduğundan hareket eden ajans, eski tip çevirmeli telefon teknolojisini metaverse’e taşıyor ve kendileriyle çalışmak isteyen adayların dev kırmızı telefonla kendilerine ulaşmasını bekliyor. Publicis Groupe’un CEO’su Eva Devos bu girişimlerine ilişkin olarak: “Markalar ve ajanslar, gerçek dünyadan sanal evrene geçişte kilit rol üstlenecek, tabii insanları orada neyin harekete geçirdiğini kavrayabilirlerse. Metafon evrenler arası bir köprü ve metaverse’ü anlayan, onu inşa etmemize yardım edecek kreatif yeteneklere ulaşmamızın yeni bir yolu. Tek yapmaları gereken metafonu yanıtlamak” ifadelerini kullanıyor.

DALL-E, Midjourney ya da Stable Diffusion… Çizim yeteneğine ihtiyaç duymadan, yalnızca birkaç kelime ve yaratıcılığımızdan faydalanarak komplike resimler oluşturmak artık mümkün. Yapay zeka destekli sanat araçları tarafından yaratılan görseller sosyal medyanın her karesinde karşımıza çıkarken işleyiş süreçlerine dair tartışmalar da onlarla birlikte yükselişe geçiyor.

Hayali Vogue kapaklarından, reklam kampanyalarına sanatçıların da yeni üretimleri için kullandıkları bu araçların görselleri oluşturmak için nelerden faydalandığı sorusu aklınıza gelmiş miydi? İşte “AI image scraping” kavramı da tam bu noktada karşımıza çıkıyor. Sanatçılar üretimlerini gerçekleştirirken kendilerinden önceki büyük sanatçılardan, sanat tarihinin birikiminden referans alıyorlar. Aslında yapay zeka destekli araçların yaptığı da bundan çok farklı değil. Milyonlarca çevrim içi kayakta yer alan, insanlar tarafından yapılmış çizimleri kendilerini eğitmek için kullanıyorlar. Kimi şirketler hangi dataları kullandıklarını açıkça söylerken diğerleri bunu yapmamayı tercih ediyor. Örneğin; Stable Diffusion’ın Alman yardım kuruluşu LAION tarafından bir araya getirilen bir veri kümesini kullandığını biliyoruz. Çok daha sık karşımıza çıkan Midjourney ise kaynaklarını açıklamayanlar arasında.

Bu araçlar ilham kaynakları olarak sanatçıların sosyal medyalarında paylaştıkları eserlerinden de faydalanırken yasal tartışmalar da beraberinde geliyor. En güncel yasal mücadelelerden biri; sanatçı Karla Ortiz, Kelly Mckernan ve Sarah Andersen ile kendi resimlerini ve on binlerce diğer sanatçının sanatını, resim oluşturucularını beslemek için kullanarak telif hakkı yasalarını ihlal ettiğini iddia ettikleri Stability AI, Mdjourney ve DeviantArt arasında sürüyor.