Haberler

Yılın kitap okuma konusunda en verimli olduğunuz dönemleri hangileri? Bahar yaklaşırken evde kalma ve battaniye altında uzun saatler kitap okuma sezonunun da yavaş yavaş sonuna geliyoruz. Bu dönemde okuma listelerinizi güncellemek ve yeni çıkan kitaplara göz atmak isterseniz birkaçını sizin için listeledik.

Yakınlıklar: “Bütün İnsanlar Ahlaksız ve Kötüymüş” öyküsüyle 2021 BBC Ulusal Öykü Ödülü’ne layık görülen, Lucy Caldwell’in hikayelerine yer veren “Yakınlıklar” farklı yaşlardaki kadınların deneyimlerinden kadınlık, doğum kontrol hakkı, kürtaj yasakları, aile gibi güncel meselelere odaklanıyor.

Çorba Dayanışması: Ben Davis’in ilhamını gerçek bir olaydan aldığı, daha yaşanabilir bir dünya için toplumsal duyarlılığın arttırılması gerektiğini savunduğu romanı “Çorba Dayanışması”, evsizlik, savaş, eşitsizlik, hastalık gibi hassas konuları okuruna, mizahla iç içe, çift yönlü bir kurgu içinde aktarıyor.

Yüzücüler: Tavan Arasındaki Buda kitabıyla ünlenen yazar Julie Otsuka’nın yeni romanı “Yüzücüler”, bir annenin demansı ve kızının ona sevgisi üzerine güçlü bir hikâye sunuyor.

Dünyalılardan: Uluslararası çoksatan romanı Kasiyer ile tanıdığımız Sayaka Murata, yeni kitabı “Dünyalılar”da, çocukluğunda cadı ya da uzaylı olduğuna inanan Natsuki’nin yetişkin yaşamı, beklentiler ve aseksüel eşiyle birlikte tetiklenen travmalarıyla mücadelesini konu ediniyor.

Yumuşaklığın Gücü: Riske Övgü’nün yazarı Anne Dufourmantelle, kırılganlığa adadığı kitabı “Yumuşaklığın Gücü”nde sorguluyor: “Yumuşaklık bir muamma… Karşılamak ile vermekten müteşekkil bir ikili harekete eklenmiş, ölümle doğumun imzaladığı geçişlerin eşiğinde beliriyor. Kendi yoğunluk derecelerini taşıdığı, sembolik bir kuvvet olduğu ve şeyler ile varlıklar üzerinde dönüştürücü bir kabiliyeti bulunduğu için de bir güç.”

Z jenerasyonunun tüketim alışkanlıkları, trend analizi araştırmaları şirketlerinin ve pazarlama departmanlarının en çok üzerine eğildiği konulardan biri olmayı sürdürürken müzik endüstrisinde de çeşitli değişimleri getiriyor.

2004 yılında kurulan, Arizona merkezli bağımsız müzik festivali M3F, son derece yüksek fiyatlı konser biletleri sunan organizasyonlar karşısında alternatif sunuyor. 2022’de festival, hayırsever misyonuyla 30.000 katılımcıyı ağırlayarak şimdiye kadarki en yüksek rakamlarına ulaşan organizasyon, 30’dan fazla hayır kurumuna 1,2 milyon dolar bağışlıyor. Festival, edinilen gelirleri sanat, eğitim, çevre ve toplum refahına odaklanan kuruluşlar da dahil olmak üzere hayır kurumlarına bağışlamak için şu ana dek 4.4 milyon doların üzerinde para toplamayı başarmış durumda ve M3F Fonu’nun parayı tam olarak nasıl, kime ve parayı nasıl kullandıklarını izleyen ayrı bir web sitesine sahip. Festival yöneticisi Warner Bailey amaçlarının bilet fiyatlarını makul tutarak mümkün olan en fazla bağışı elde etmek olduğunu belirtiyor. Organizasyonun müzik endüstrisi için önemiyse, müziğin iyileştirici gücünün somut bir araç olabileceğini kanıtlıyor olması.

Robot Sophia’nın sergisi, Midjourney eserleri ve son olarak Jerry Saltz’ın Refik Anadol eleştirileri… Yapay zekanın modern sanattaki yeri tartışma konusu olmayı sürdürürken, ChatGPT ile benzer tartışmalar edebiyata da taşınıyor.

ChatGPT, OpenAI tarafından geliştirilen ve kendisine verilen girdiye göre insan benzeri metinler üretebilen bir yapay zeka dil modeli yani bir bakıma yazımın Midjourney’i gibi düşünmek mümkün. Aylık bilim kurgu dergisi Clarkesworld’ün Mashable ile paylaştığı bilgilere göreyse işler şu noktada ilginçleşiyor: ChatGPT kullanan insanlar, yapay zeka tarafından üretilen sohbet robotundan bir kısa öykü yazmasını istiyor, ürettiği metni kopyalıyor ve bu çalışmayı yayınladıkları yazılar için ödeme yapan edebiyat dergilerine gönderiyor. Clarkesworld’ün editörü Neil Clarke “ek iş”lere (side hustle) ilişkin önerilerde bulunan sayfaların cesaretlendirmesi ile birlikte insanların daha kolay bir biçimde para kazanmak için bu yöntemi sıkça kullanmaya başladıklarını ve derginin yalnızca Şubat ayında yapay zeka tarafından yazılmış 500 öykü başvurusu aldığını belirtiyor. Genellikle kötü yazılmışlar ve hatta çoğu zaman aynı başlıklara sahip AI öykülerinin tespitleri kolay olsa da Clarkesworld’ün gönderim sisteminde yarattıkları karmaşa nedeniyle başvuruları durdurmak zorunda kaldıklarını ekliyor. AI tarafından yazılan öykülere dair bir diğer sorun ise eser sahipliğinin ve bundan doğan hakların kime ait olacağı.

İKSV Enstrüman Destek Fonu, depremden etkilenen müzik öğrencilerine ve eğitmenlerine enstrüman temin etmeyi hedefliyor.

İKSV, 18 Mart’taki Tamino konseri de dâhil olmak üzere kurum tüm 2023 bütçesinden, deprem bölgesinde kültür-sanat alanındaki çalışmalar için kullanılmak üzere kaynak ayıracağını açıkladı. İKSV Enstrüman Destek Fonu’na, depremden etkilenen 11 ilde ikamet eden, depremde enstrümanı hasar gören veya kaybolan, bölgedeki güzel sanatlar liselerinin ve konservatuvarların müzik bölümlerinde eğitim gören, güzel sanatlar liselerinde ve konservatuvarların müzik bölümlerinde eğitmen olan ve deprem sırasında bölgede olup şu anda başka okullara nakil olan tüm öğrenci ve öğretmenler 30 Mayıs tarihine dek başvurabiliyor. IKSV Enstrüman Destek Fonu’na ek olarak Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatro Teşvik Ödülü aracılığıyla depremden etkilenen bölgelerdeki tiyatro toplulukları, yazarlar, yönetmenler ve oyunculara toplam 300 bin TL tutarında destek sağlamak için hazırlanıyor.

Erdal Beşikçioğlu’nun genel sanat yönetmenliğini yaptığı Tatbikat Sahnesi deprem felaketinde ailesini kaybeden çocukların nitelikli eğitim almasına destek için Darüşşafaka Cemiyeti ile protokol yaptı. Buna göre aralarında Bir Delinin Hatıra Defteri, Acting, Fahrenheit 451 gibi kapalı gişe oyunlarının da yer aldığı tüm temsillerinin bilet satışının belli bir kısmı Darüşşafaka’ya aktarılacak.

Tatbikat Sahnesi bu dönemde yüklendikleri misyona ilişkin olarak şu açıklamayı yaptı: “Değerli Seyircilerimiz, Tatbikat Sahnesi olarak depremden etkilenen çocuklarımızın eğitimine sürekli katkı amacıyla Darüşşafaka Cemiyeti ile iş birliği yaptık. Aramızdaki protokol ile bundan sonra Tatbikat Sahnesi’nin sahnelediği her oyunun bilet gelirinin belirli kısmı depremden etkilenen çocuklarımızın nitelikli eğitim alması amacıyla Darüşşafaka Cemiyeti’ne aktarılacak. Siz değerli seyircilerimizle birlikte Darüşşafaka’ya destek olarak, bu yolda birlikte yürüyeceğimiz için hepinize teşekkür ederiz. Birbirimizden aldığımız güçle hep birlikte iyileşerek daha aydınlık bir gelecek inşa etmenin sürdürülebilirliğine inanıyoruz.”

Moda Sahnesi, 9 Mart 2023 Perşembe günü HOOD Base ve Dirsek Teması iş birliği ile tüm gün sürecek bir dayanışma konseri için kapılarını açıyor.

Aga B, Baba Sad, Birileri, Cahit Berkay, Can Güngör, Ceylan Ertem & Cenk Erdoğan, Chromas Choir, Güneş Özgeç, In Hoodies & Yasemin Özler, Lara Di Lara, Nilipek., Nova Norda, Paptircem, Parham A.G & Şehir Çocukları, Samet Çiçek, Second, Selin Sümbültepe, Selût, Simge Pınar, Sufle ve SUH.EYL’in sahne alacağı konserin tüm bilet geliri, deprem bölgesindeki ihtiyaçların karşılanması için kaynak yaratmak üzere İhtiyaç Haritası’na aktarılacak. Etkinlikte 4 farklı bilet kategorisi ve Dayanışma Bileti seçenekleri bulunuyor. Destek olmak istediğiniz tutara göre seçebileceğini farklı kategorilerdeki biletler aynı konser alanına ait olup, “Dayanışma Bileti” ise konsere fiziksel olarak katılamayacak olsa da destek sağlamak isteyen katılımcılar için. Fuaye alanında kurulacak “Dirsek Teması Tasarım Pazarı”nda ise lokal tasarımcı ve sanatçıların üretimleri yer alacak. Biletler ve detaylara buradan ulaşabilirsiniz.

Haberi Öneren & Hazırlayan: Ezgi Cenk

DALL-E, Midjourney ya da Stable Diffusion… Çizim yeteneğine ihtiyaç duymadan, yalnızca birkaç kelime ve yaratıcılığımızdan faydalanarak komplike resimler oluşturmak artık mümkün. Yapay zeka destekli sanat araçları tarafından yaratılan görseller sosyal medyanın her karesinde karşımıza çıkarken işleyiş süreçlerine dair tartışmalar da onlarla birlikte yükselişe geçiyor.

Hayali Vogue kapaklarından, reklam kampanyalarına sanatçıların da yeni üretimleri için kullandıkları bu araçların görselleri oluşturmak için nelerden faydalandığı sorusu aklınıza gelmiş miydi? İşte “AI image scraping” kavramı da tam bu noktada karşımıza çıkıyor. Sanatçılar üretimlerini gerçekleştirirken kendilerinden önceki büyük sanatçılardan, sanat tarihinin birikiminden referans alıyorlar. Aslında yapay zeka destekli araçların yaptığı da bundan çok farklı değil. Milyonlarca çevrim içi kayakta yer alan, insanlar tarafından yapılmış çizimleri kendilerini eğitmek için kullanıyorlar. Kimi şirketler hangi dataları kullandıklarını açıkça söylerken diğerleri bunu yapmamayı tercih ediyor. Örneğin; Stable Diffusion’ın Alman yardım kuruluşu LAION tarafından bir araya getirilen bir veri kümesini kullandığını biliyoruz. Çok daha sık karşımıza çıkan Midjourney ise kaynaklarını açıklamayanlar arasında.

Bu araçlar ilham kaynakları olarak sanatçıların sosyal medyalarında paylaştıkları eserlerinden de faydalanırken yasal tartışmalar da beraberinde geliyor. En güncel yasal mücadelelerden biri; sanatçı Karla Ortiz, Kelly Mckernan ve Sarah Andersen ile kendi resimlerini ve on binlerce diğer sanatçının sanatını, resim oluşturucularını beslemek için kullanarak telif hakkı yasalarını ihlal ettiğini iddia ettikleri Stability AI, Mdjourney ve DeviantArt arasında sürüyor.

Midjourney ile tasarlanan, farklı yönetmenlerden ilham alan film afişleri, dergi kapakları ve moda koleksiyonları gibi hayali çalışmaların bir örneğini de Hajar Ali’nin kavramsal reklam kampanyasında görüyoruz.

Hajar Ali, The North Face için kirpi ceketli Noel Baba, İsa Mesih ve Meryem Ana’nın model olduğu bir moda reklam kampanyası hayal ediyor ve bunu Midjourney ile hayata geçiriyor. Kampanyada ikonik figürlerinden çocukluklarından yetişkinliklerine hayatlarının farklı evrelerindeki hallerini tüylü şapkalar, kalın paltolar ve atkılar içinde görüyoruz. İsa, Meryem Ana ve Noel Baba gibi figürleri kırmızı North Face montlar içinde gördüğümüz kampanya aslında sanatçının Doğu sanatı üretmek için Batılı imgelerin kullanıldığı Ters Oryantalizm çalışmalarının bir parçası. Ayrıca da İsa’nın ırksal kimliğine ilişkin algımıza dair ironik ve eğlenceli bir yorumu. Orta Doğulu İsa’nın yıllar içerisinde Batı kültürü tarafından benimsenip beyaz tenli, sarı saçlı ve mavi gözlü bir karaktere dönüşerek ‘white-washing’e uğramasına göz kırpıyor.

Dünyanın dört bir yanından kültür, sanat ve doğa eserlerine ev sahipliği yapan Royal Ontario Müzesi (ROM), beş üyesine ölümsüzlüğe uzanan üyelik kartları sunuyor.

Mediacat’in haberine göre, müzenin sadık üyeleriyle bağını güçlendirmek için yarışmanın sonucunda beş şanslı üye seçilecek ve kendilerine el yapımı olacak, her birinde tahmini 450 milyon yıllık trilobit fosili yer alacak ve üyenin vefatının ardından gelecek nesillere devredilebilecek kartlar sunulacak. Beş kart, nadir ve ölümsüz bir nesne aldıkları hissini yaratması adına üyelere el yapımı ahşap sandıkta sunulacak. Sandıkta kart ve fosil hakkında bilgiler sunulmasının yanı sıra kartın gelecek nesillere aktarılmasını sağlayacak bir de vasiyet belgesi yer alacak. ROM İletişim ve Pazarlama Başkanı Lori Davison beş şanslı üyeye “ölümsüz üyelik” sunulması olarak tanımlayabileceğimiz bu kampanyayı sevmelerinin ve benimsemelerinin nedeni “nesiller arası deneyimi teşvik ettiğimiz yönündeki güçlü iç görüden yola çıkması” şeklinde tanımlıyor.

Rolling Stones tüm zamanların en iyi şarkıcılarına yer verdiği bir listeyle hem merak hem de seçimleri nedeniyle bolca tartışma konusu olurken Nylon 2022’nin en beğenilen şarkılarının yeni sanatçılardan geldiğine vurgu yapıyor ve şans verilmeyi hak eden genç şarkıcıları listeliyor.

Hemlocke Springs: 20’li yaşlarındaki sanatçı ilaç sektöründeki kariyerini geride bırakıp 2022’nin en ilgi çekici şarkılarını sunan isimler arasında. Çıkışını sağlayan “Girlfriend” isimli şarkısını “pek iyi olmadığı hatta düpedüz kötü olduğu” düşüncesiyle uzun yıllar saklayan Hemlocke Springs TikTok’ta büyük bir dinleyici kitlesine ulaşmış durumda. Aldığı en yaygın eleştiriyse şarkılarının kısa olması.

Chappell Roan: Olivia Rodrigo ve Fletcher gibi isimlerin açılığını yapan ve güçlü bir sesi olan sanatçı aynı zamanda bir söz yazarı. Roan, hem tanıdık hem de taze bir müzik yaratmak için 2000’lerin pop ve 20. yüzyıl radyo ülkesinin estetiğini harmanlıyor. Onu tanımaya en popüler şarkısı “Pink Pony Club” ile başlayabilirsiniz.

Blondshell: Listenin belki de en heyecan verici ismi Blondshell, ilhamını Elliott Smith ve Patti Smith gibi isimlerden alıyor. Söz yazarı Sabrina Teitelbaum ya da sahne ismiyle Blondshell, “üzgün kız” klişesini bir doz haklı öfkeyle karıştırarak karmaşıklaştıran, keskin bir söz yazarı. Yıla başlarken Suki Waterhouse ile tura çıkacak sanatçı 2023’te ilk albümünü sunacak.

Hello Mary: 22 yaşındaki davulcu Stella Wave, 18 yaşındaki basçı Mikaela Oppenheimer ve yine 18 yaşındaki baş vokalist/gitarist Helena Straight’ten oluşan grup şimdiden Rolling Stone tarafından “bir sonraki büyük New York rock grubu” olarak anılıyor. Grubu tanımaya en popüler şarkıları “Ginger” ile başlayabilirsiniz.