Hedy Lamarr’ı hatırlayalım ya da tanıyalım diyorum çünkü Hedy Lamarr hakkında okuduktan sonra yaşıtım arkadaşlarımla paylaştığımda çoğunun tanımadığını gördüm. Daha sonra dedemle Hedy Lamarr hakkında konuştuğumuzdaysa gözlerinde yaramaz bir gülümseme belirdi. Dedem, güzel kadınlardan hoşlanan bir adamdır ve Hedy Lamarr hakkında yazılan ‘dönemin en güzel kadını’ gibi yakıştırmaların abartı olmadığını o gülümsemeden anladım.

Ecstasy 1932- İlk Çıplak Sahne

Asıl adı Hedwig Ewa Maria Kiesier olan Lamarr, 17 yaşında oyunculuğa başlamış ve 1932 yılında bir Alman filmi olan Extasy’deki çıplak sahneleri ile film tarihinde dikkat çekmiştir. Lamarr, femme fatal yani baştan çıkarıcı kadın olarak anılmaktadır. Güzelliğinin yanı sıra eğitimli bir kadındır. 4 dil konuşabilen, 10 yaşından itibaren piyano eğitimi alan Lamarr, 6 evliliğinden ilkini Fritz Mandl ile yapmıştır. Lamarr’ın film serüveni eşinin onu engellemeye çalışmasıyla başlar. Evi terk eden Hedy Lamarr Hollywood’a kaçar.

Günümüzde medya kadının çıplaklığını bir pazarlama yöntemi olarak kullanmakta ve kadını nesneleştirmektedir. Ama her çıplak kadın gördüğümüzde bunu bir pazarlama yöntemi olarak mı algılıyoruz? En basit vey akın zamandan örneği Gezi Parkı Eylemleri sırasında karşımıza çıkan ‘çıplak adam’ ve ‘bikinili dans eden kadın’. Acaba onlar neden soyundu?

Bu soruyu cevaplamak için 1932 senesine geri dönüp sizlere Hedy Lamarr’ın çıplaklığının sadece estetik nedenlere dayanmadığını iddia ediyorum. Çıplaklık activist bir harekettir. İki kişi çıplaksa, hangisinin zengin hangisinin fakir olduğunu ayırt edemezsiniz. Zengin- fakir ayrımının altının çizilmeye başladığı, marka kıyafetlerin ön plana çıkmaya başladığı 30lu senelerde, buna dikkat çekmek için soyunabilirsiniz.

Bugün, medyanın dayattığı, kendimizi olmak zorunda hissettiğimiz çok ince modelleri düşünün. Görmeye o kadar alıştık ki aslında ince olan kadınlar bize kilolu gözükmeye başladı. Aynaya her baktığımızda ‘Acaba kilo mu aldım?’ diye düşünür olduk. Oysa insanın kendini, bir kadının vücudunu olduğu gibi kabul etmesi ve bunu göstermesi gerekirdi. İşte Lamarr’ın çıplaklığı kadın vücudunun güzelliği ve kadının toplumdaki yerine bir dikkat çekme hareketiydi.

Bizim çıplaklarımız ‘çıplak adam’ ve ‘bikinili dans eden kadın’ a gelince, (ki bikinili kadın çıplak bile değildi), onlar da dikkat çekmek istediler. Ve çektiler ki üzerinden bir seneden fazla geçmesine rağmen bugün yine aklımıza geldiler.

Peki Hedy Lamarr’da hatırlanmaya değer sadece Hollywood’un ilk çıplak kadını olması mı? Bu soruya da hayır cevabını vereceğimi tahmin edersiniz. 

Hedy Lamarr sadece güzel, eğitimli ve çıplak bir kadın değil aynı zamanda bir bilim kadınıydı. Bugün cep telefonlarında ve kablosuz internette kullanılan bir teknolojinin ilk örneğini yaratan Lamarr bunu ‘gizli iletişim sistemi’ olarak adlandırmış ve Nazi Almanyasında 2. Dünya Savaşı sırasında düşman roketlerinden gelen sinyalleri bloke etmek için kullanmış. 

Bunları okuyunca siz de biraz hayran kalmadınız mı Lamarr’a?