2000’lerin başında henüz vejeteryanlık kelimesinin anlamı dahi bilinmezken bugün vejeteryan ile vegan arasındaki farkın bile pek çok kişi tarafından bilindiği, bitki temelli beslenmenin sıklıkla bahsedildiği bir dönemi yaşıyoruz. Veganlığın, kişinin beslenme ve diğer ihtiyaçların  hayvansal ürünlerden  karşılanmadığı bir beslenme biçimi ve hayat felsefesi olduğunu biliyoruz. Ancak veganların bu yaşam felsefesini tercih etmelerinin etik, sağlıksal ve çevresel nedenlerine ne kadar hakimiz? Gelin, Netflix ve Youtube gibi platformlarda kolaylıkla bulabileceğiniz her biri veganlığın başka bir motivasyonunu ele alan veganlıkla ilgili belgeseller yardımıyla bu nedenlere daha yakından bakalım.

Veganlıkla İlgili Belgeseller

The Game Changers | 2018

Veganlıkla ilgili belgeseller listemizin ilk sırasında The Game Changers var. James Cameron, Arnold Schwarzenegger ve Jackie Chan gibi belki de veganlığa ilişkin bir belgesinin yapımcılığını üstleneceği asla aklımıza gelmeyecek isimlerin yapımcılığını üstlendiği bu belgesel, temel olarak vegan sporcuların yaşamları üzerinden, veganlığın kişisel sağlık boyutunu ele alıyor ve bitki temelli beslenmenin faydalarını son derece açık biçimde ortaya koyuyor. Üstelik bunu bilimsel verilerle desteklemesi ve bu verileri renkli diyagramlar ve videolar yardımı ile anlaşılabilir hale getirmesi itibariyle izlemesi son derece kolay ve keyifli bir hal alıyor. Konunun sağlık boyutuna ilişkin soruları olan ve bilgilenmek isteyen herkese de bu belgeseli tavsiye ediyoruz. 

IMDb Puanı: 8/10

İlginizi çekebilir: Gonca Kübra Pehlivan’ın Vegan Olma Hikayesi

H.O.P.E What You Eat Matters | 2018

İsminden de anlaşılabileceği üzere “Bir tek ben et yemesem ne değişecek ki?” bahanemize yeniden göz atmamızı öneren belgeselin konusu, bireysel olarak bitki temelli bir beslenme biçimi tercih etmenin son derece önemli ve etkili olduğu. The Game Changer’dan farkı; bitki temelli beslenmenin toplumsal sağlık bakımından da önemini de ele alması. Tüm faydaları bilinmesine rağmen et tüketiminin neden beklenen ölçüde azalmadığını reklamcılık temelli, endüstriyel ve politik nedenleriyle birlikte açıklayan belgesel son olarak konunun etik yönüne de değinerek bireyleri bu konuda adım atmaya davet ediyor. 

IMDb Puanı: 7.9/10

Earthlings | 2005

Listedeki belgeseller içerisinde en eskisi ve belki de izlemesi en güç olanı Earthlings’in konusu, veganlığın etik boyutu. Aslında hepimizin bildiği ama göz ardı ettiği gerçekleri son derece sert biçimde yüzümüze vuran belgesel, insanın hayvan üzerindeki zulmünü korkusuz bir biçimde ortaya koyarken besicilik, moda gibi endüstrilerde hayvanların gördüğü muamelelere ilişkin izlemesi zor görüntülere de yer veriyor. Belgeseli Joaquin Phoenix‘in sesinden dinlememizse tesadüf değil. Uzun süredir vegan olan ve bulabildiği fırsatları hayvanların sesi olmak için kullanan sanatçı, geçtiğimiz günlerde düzenenlenen ve ikramların tamamı vegan seçeneklerden oluşan ilk büyük çaplı ödül töreni olan Golden Globes‘daki konuşmasında Hollywood Foreign Press’e iklim değişikliği ve hayvancılık arasındaki ilişkiyi görüp böyle bir menü tercih ettikleri için teşekkür etmişti.

IMDb Puanı: 8.7/10

Cowspiracy / Sustainability Secret | 2014

Veganlıkla ilgili belgeseller listemizde, diğer belgesellerden farklı olarak veganlığı sürdürülebilirlikle ilişkisi yönünden inceleyen Cowspiracy, uluslarası çevre örgütlerinin dahi değinmekten kaçındığı küresel ısınma, su tüketimi, su kaynakları bakımından fakirleşme, nesli tükenen canlı türleri ve ormanların yok oluşuyla et endüstri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor. Siyasi ve finansal nedenlerle halen tartışmalı kabul edildiği için uluslararası çevre örgütlerinin dahi üye kaybetme korkusu yüzünden bahsetmekten mümkün oldukça kaçındığı ve veganlığın belki de üzerinde en az konuşulmuş motivasyonunu ele alan bu belgesi mutlaka izlemenizi tavsiye ediyoruz. 

IMDb Puanı: 8.3/10

İlginizi çekebilir: Lisya Kalma’dan Our Planet Belgeseli

İlginizi çekebilir: SineMagger’dan Küresel Isınma Filmleri

Vegucated | 2011

The Game Changers’dakine benzer şekilde bitki temelli beslenmenin bireysel yönünü ele alan belgesel, ondan farklı olarak bu tercihi sporcular üzerinden değil de mesleği gereği spor yapmak zorunda olmayan dört kişinin altı haftalık vegan olma deneyimi üzerinden anlatıyor. Konunun bilimsel yönüne değinmekten ziyade kişilerin bu süreçteki deneyimlerini göstermesi itibariyle izlemesi son derece kolay ve keyifli olan bu belgesel bizlere değişimin mümkün olduğunu anımsatıyor. Belgeseldeki kişilerin, olayın etik boyutuyla da yüz yüze geldikten sonra hala son derece zorlanmalarına rağmen altı haftalık sürecin sonunda vegan kalmaya karar vermeleriyse son derece zihin açıcı.

IMDb Puanı: 7.2/10

İlginizi çekebilir: MagPorter’dan Vegan Mutfak

Unity | 2015

Earthlings belgeselinin yapımcıları tarafından çekilen bu belgeselin konusuyla veganlığın “tür ayrımcılığı” ile ilişkisi. “Aynı değil ama eşit” mottosuyla yola çıkan belgeselde insanoğlunun varoluşundan beri süregelen şiddet tutkusu eleştiriliyor ve bitki, hayvan ya da insan oluşumuz fark etmeksizin hepimizin aslında birer dünyalı olduğu anımsatılıyor. Joaquin Phoenix, Ellen Degeneres gibi isimlerin de içinde bulunduğu veganizmi seçmiş pek çok ünlü ismin seslendirmesi yer alan, temel olarak barış ve birleşme mesajı veren belgeseli mutlaka izlemenizi öneriyoruz. 

IMDb Puanı: 7.4/10

İlginizi çekebilir: SineMagger’dan En İyi Hayvan Belgeselleri

Food Choices | 2016

Food Choices esasen veganlıkla ilgili belgeselleri ne zaman izlesek fark ettiğimiz bir konuyu temel alıyor; yanlış bildiklerimizi. Keşiflerin önündeki en büyük engelin vurdumduymazlık değil yanlış bilgi olduğu fikrini temel alan belgeselde aşırı tüketim, medya ve diyet endüstrisi tarafından üzerimize pompalanan ve her gün değişen bilgi ve önerilere eleştiri getiriliyor. Çağımızda yiyecek seçenekleri, reklamlar ve birbiri ile çelişen bilgilerin artışı ile aslında hem fiziksel hem de ruhsal sağlığımızın ne denli olumsuz etkilendiği gözler önüne seriliyor. Çeşitli beslenme biçimlerini denedikten sonra sonra bitki temelli beslenmede karar kılan bir adamın konuya ilişkin sorularının çeşitli profesyoneller tarafından yanıtlandığı belgesel veganlığa ilişkin sorularımızın yanıtlarını bulabilmemiz için bizlere de yardımcı oluyor. 

IMDb Puanı: 7.3/10

Bonus: Okja | 2017

Okja esasen veganlıkla ilgili bir belgesel değil, gerçek oyuncuların da yer aldığı animasyon destekli bir film. 10 yıl boyunca Mirando şirketi için çiftçi amcasıyla Okja adını verdiği bir domuzu büyüten küçük Mija’nın, Okja büyüdüğü zaman Mirando şirketinin onu geri alma kararına karşı çıkması ve en yakın arkadaşını kurtarma macerasını anlatan bu sıcacık film belki de son yılların farkındalığı en yüksek filmlerinden biri. Küçük bir kız ile domuzu arasındaki dostluğu ve hayvancılık endüstrisinin karanlık taraflarını bir arada gördüğümüz film, veganlığın etik boyutunu konu ediniyor. 

IMDb Puanı: 7.3/10

İlginizi çekebilir: SineMagger’dan Netflix Filmleri

Veganlığa ilişkin ilham ve farkındalığınızı artıracağını umduğumuz listedeki belgesellerle ilgili yorumlarınızı, eklemelerinizi bekliyoruz!

Kapak fotoğrafı: cowspiracy

İlginizi çekebilir: İrem Bali’den Heal Belgeseli