Bugün size beni çok heyecanlandıran bir farkındalık projesinden bahsetmek istiyorum. İzmir Büyük Şehir Belediyesi katkıları ile yaklaşık sekiz ay önce hizmete açılan İZDEM aslında bir modern sanatlar müzesi. Kentten eşit ve adil yararlanma hakkı ilkesi ile yola çıkan müze, görme ve işitme engelliler için modern sanatlar dönemine ait ünlü ressamların eserlerinin replikalarının sergilendiği bir müze olması ile aynı zamanda Türkiye’de bir ilki gerçekleştiriyor.

Engelsiz İzmir
Engelsiz İzmir | Fotoğraf: engelsizmir.org

İzdem: Nasıl Ortaya Çıktı

İZDEM’in oluşum hikâyesi Neptün Soyer’in öncülüğünde alanında uzman pek çok sanatçının ve sanatseverin yollarını kesiştiriyor. Proje fikri, 2015 yılında Neptün Soyer’in İdol Sanat Evi sanatçılarının görme engelliler için düzenledikleri bir sergiye katılması ile filizleniyor. İdol Sanat Evi’nin tecrübeleri ve TÜRGÖK Vakfı’nın da destekleri ile sekiz ay önce kapılarını açıyor. Ülkenin farklı şehirlerinde başarılı müze projelerine imza atmış Nihat Özdal ise müzenin küratörü ve fikir babası olarak karşımıza çıkıyor. Nihat Bey müze ile ilgili yorumlarını şu şekilde yapıyor: “Müze deyince akla gelen rahatsızlıklardandır vitrinler, koruma şeritleri, bir şeye değip düşürmek kaygısı… Ama başka bir müze mümkün!”

İZDEM
İZDEM  | Fotoğraf: Tuğçe Özçelik

Müzenin sürdürülebilir bir müze olduğunu hatırlatmakta fayda var. Nihat Bey’e neden özellikle modern sanat dönemi eserlerini ele aldıklarını sorduğumda: “Bu proje sürdürülebilir bir müze projesi, yani sürekli kendini yenileyecek.” şeklinde bilgi veriyor. Anlaşılan o ki ilerleyen dönemlerde farklı dönem eserlerini de bu müzede bulabilmek mümkün olacak.

İdol Sanat Evi sanatçılarının tecrübeleri ile kırk dört seramik kabartma tablonun bulunduğu bu müzede eserler dokunulabilir ve sesli betimlemeli. Ayrıca her bir tablonun yanında Braille alfabesi ile eserlere ait bilgilere erişebiliyorsunuz. Eserlerin altında yer alan kare kod uygulaması ile eserlere sesli betimleme olarak da ulaşabiliyor. İşaret dili seçeneği ile işitme engelli vatandaşlarımız için de bir olanak yaratılmış oluyor.

braille-alfabesi
Touluse Lautrec – Siyah Kedi | Fotoğraf: Tuğçe Özçelik

Müzede Sizi Neler Bekliyor

Müzeyi ziyaretimde bana eşlik eden Sanat Tarihi Rehberi Tolga Hanım, kırk dört eserin farklı akımlardan beslendiğini belirtiyor. Sırasıyla izlenimcilik/ ard izlenimcilik, fovizm, kübizm, dışa vurumculuk ve sürrealizm akımlarının önde gelen sanatçılarının eserlerinin replikalarını bu müzede bulabiliyoruz. Claude Monet, Edgar Degas, Paul Signac, Vincent Van Gogh, Gustav Klimt, Pablo Picasso, Salvador Dali ve Diego Rivera gibi dünyaca ünlü sanatçıların eserlerini bir de seramik kabartmalı yorumları ile hissetmek gerçekten ilginç bir deneyim yaşamanızı sağlıyor.

pablo-picasso-mavi-sapkali-kadin
Pablo Picasso- Mavi Şapkalı Kadın Portresi | Fotoğraf: izdem.org

Müzenin bir de farkındalık atölyeleri bulunuyor. Karanlık oda atölyeleri ve gözlerinizin bağlanarak dolaşabileceğiniz parkur düzeni de görme engeli olmayan bireyler için farklı bir tecrübe sunuyor.

melon-sagkali-adam
René Magritte-Melon Şapkalı Adam | Fotoğraf: izdem.org

Kamusal alandan eşit ve adil yaralanma hakkı vizyonu ile herkes için sanat ilkesini benimseyen bu ve benzeri projelerin yaygınlaştırılması hepimiz için oldukça kıymetli. İzmir Dokunulabilir Engelsiz Modern Sanatlar Müzesi, hafta içi her gün siz ziyaretçilerini bekliyor. Açıldığı günden bu yana İki Bin’i aşkın ziyaretçiyi ağırlayan Modern Sanatlar Müzesi, özellikle öğrenci ve özel ziyaretçi gruplarının sıklıkla atölyeler yaptığı bir sanat merkezi olmuş durumda.  Bu sebeple, bu farklı deneyim için gitmeden önce mutlaka rezervasyon yaptırmak gerekiyor.

Kapak Fotoğrafı: izdem.org

İlginizi çekebilir: İrem Bali’den Marmara Engelsiz Yaşam Gazetesi