Az tanınan Walser’in gözünden Berlin’i okumak gezmek kadar eğlenceli olabilir!

Yazar Robert Walser İsviçre’nin Biel şehrinde Almanca konuşan bir ailede doğar. 1905’de yirmi yedi yaşındayken döneminin Almanca konuşan ve yazan diğer yazarları gibi avangart ve yenilikçi oluşumların yaşadığı ve kabul gördüğü Berlin’e gider. Yazı tarzı kısa, naife yakın gözlemlerden oluşan düz yazıdır. Abisi Berlin tiyatro çevrelerinde tanınmış bir set tasarımcısıdır. Yazarın ilk kitabı çıkmış, parlak bir edebi kariyer kendisini beklemektedir.

Berlin Hikayeleri‘nde metropolün şık tiyatrolarını, elektrikli tramvayı, parkları, kabareleri, galerileri ve edebiyat salonlarını ince bir espri boyutu da katarak yazar. Yazılarının kısalığına bir örnek olarak Friedrichstrasse (Friedrich Caddesi) öyküsü sadece iki buçuk sayfayı kaplar. Walser’in düşüncelerinde Berlin, sanatçı için hayallerinin gerçekleşeceği yerdir. Burada şairler ölümsüz eserlerini yazar, yetenekli tiyatro aktörleri seyircilerini mest eder ve ressamlar ilham bulur. Anlatıcı heyecan ve olumlu düşünceler içindedir, kendisini en iyi biçimde ortaya koymaya çalışır.

Ernst Ludwig Kirchner, Tram and Rail, 1914

Walser Berlin’de bir ay boyunca şehrin çok bilinen ana caddesi Unter den Linden’den uzak olmayan Wilhelmstrasse 28 numarada Herrschaftliche Dienerschule’de (Aristokratik Uşaklar Okulu) öğrenim görür. Kursu bitirince bir kış boyunca Silesya’da bir kontun yanında çalışır.

Unter den Linden üzerinde bulunan bir varyete gösterisini anlattığı öyküsü Çek yazar Kafka’nın en sevdiği öykülerden biri olur, yayıncısı Max Brod, Kafka’nın bu öyküyü kahkahalarla gülerek okuduğunu söyleyecektir. Aslında Walser metropolün büyük ve ihtişamlı suareleriyle, davetlerle çok ilgilenmez; sokaktaki sıradan yaşamı, sıradan insanları gözlemler ve yazar.

Berlin’in kültürel hayatının zenginliği ve çeşitliliği yeni bir yüzyılın iyimserliğiyle birleşince ortaya çıkan her şeyin mümkün olduğu hissi, dünya savaşlarının yaklaşmasıyla yerini karamsarlığa bırakacaktır.